De situatie op de Wilpse Klei uitgelegd
‘De Wilpse Klei’ langs rivier de IJssel ligt buitendijks. Buitendijkse gebieden liggen buiten de primaire waterkeringen en zijn wettelijk niet beschermd tegen overstromen. Buitendijks liggen de oplossingen voor waterveiligheid dan ook primair in de tweede (duurzame ruimtelijke inrichting) en derde laag (goede rampenbeheersing).
De zomerkade die om de uitwaard ligt biedt bescherming tegen overstromen tot waterstanden met een kans van overschrijden tussen de 1/10 en 1/100 per jaar. Figuur 2 en Figuur 3 tonen waterdieptekaarten bij de genoemde frequenties (bron: IWO, Watermanagementcentrum Nederland). Om een gevoel te krijgen bij deze gebeurtenissen: de kans dat iemand gedurende zijn leven (uitgaande van 80 jaar) een overstroming met een overschrijdingsfrequentie van 1/100 per jaar meemaakt is ongeveer 55%.
Figuur 3: Waterdieptekaart met onbeschermde gebieden langs het primaire watersysteem welke tot ongeveer eens in de honderd jaar kunnen overstromen.
Figuur 10: Inschatting van het beschermingsniveau (resultaat uit Hydra-NL)
Waterstanden en overstroming risico’s
Op basis van de beschikbaar gestelde informatie van het waterschap Vallei en Veluwe blijkt dat de instroom over de zomerkade van ‘De Wilpse Kleipolder’ plaatsvindt bij een waterstand van NAP +6,9m ter hoogte van het meetpunt Deventer, op dit moment begint de uiterwaard vol te lopen. De snelheid waarmee de uiterwaard volloopt is sterk afhankelijk van de hoogte en vorm van de hoogwatergolf. Stijgt de rivierwaterstand snel dan kan de zomerkade over grotere lengte gaan overstromen en is de polder sneller gevuld (binnen enkele dagen).
Onderstaande tabel geeft de waterstanden op de IJssel in relatie tot de waterstand op de Rijn bij Lobith (hier komt de rivier Nederland binnen). Ter illustratie, wanneer bij Lobith een waterstand van NAP +15,0m wordt gemeten zal gemiddeld genomen de waterstand bij Deventer (ongeveer een dag later) in de buurt van NAP + 6,1m liggen. De kleurcodering die in het landelijke crisismanagement wordt gebruikt, is naast de tabel uitgelegd. Bij code rood staat vermeld dat frequentie van voorkomen gebiedsafhankelijk is.
Omdat vooraf moeilijk te voorspellen is hoe snel de uiterwaard vol zal gaan lopen, is het raadzaam om in actie te komen als bewoner van de Wilpse Klei, wanneer de waterstand bij Lobith NAP +16,5m bedraagt. Een dag later bedraagt de waterstand bij Deventer dan waarschijnlijk NAP +6,9m; op dat moment begint de uiterwaard vol te lopen.
